Migracje zdarzały się od zawsze i za każdym razem mocno wpływały na społeczeństwa. W rozważaniach nad tym zjawiskiem często pomija się perspektywę samego migranta. W poniedziałkowy wieczór 24 kwietnia 2023 skupiono się właśnie na jego doświadczeniach, poprzez prezentację spektaklu teatralnego, wykładu oraz dyskusji panelowej. Wydarzenie było efektem współpracy pomiędzy Instytutem Johna Adamsa, OBA, NIAS i Fundacją Polish Culture NL.

Osobiste zmagania pani Ambasador
Po krótkim wstępie moderatorki, Fadoui Alaoui, jako pierwsza zabrała głos ambasador USA w Holandii, Shefali Razdan Duggal. Podkreśliła znaczenie migracji dla swojego kraju, ale także przytoczyła swoje osobiste doświadczenia, będąc córka migrantki, samotnej matki, która pracowała ponad siły, by stworzyć swemu dziecku szanse w nowym kraju, w Ameryce. Odniosła się również do sytuacji migrantów, dla których zmiana miejsca zamieszkania nie jest wolnym wyborem, jak choćby dla uchodźców z Ukrainy, których wielu rozjechało się po całym świecie, a liczna ich grupa pozostała w Polsce.

Następnie konsul Dagmara Bobak zaprosiła na pierwszy punkt programu – adaptację sztuki Imigranci Sławomira Mrożka, który sam na długie lata opuścił Polskę.

Wolny wybór czy alienacja?
Sztuka, napisana w 1974 roku przedstawia dwójkę emigrantów dzielących pokój. Powstają między nimi napięcia i stopniowo okazuje się, że jeden z bohaterów  wyjechał z powodów ekonomicznych, a drugi ze względu na przekonania polityczne. Oboje jednak zmagają się z pytaniem, na ile są wolni w swoich wyborach? Spektakl jest dynamiczną przeplatanką dialogów i śpiewanych monologów, a fizyczne zmagania bohaterów są wystylizowane choreograficznie.

Alienacja, będąca ich udziałem jest niezwykle przejmująca. Trudno uciec im od pytania: “gdzie jesteś u siebie?” Przekaz ten był tym bardziej intensywny, że wśród widowni wiele osób miało za sobą podobne doświadczenia.

Producentem spektaklu jest Fundacja Buda Staging Performance.

Korzyści
W drugiej części programu dr Nancy Foner z The City University of New York przedstawiła dane statystyczne ilustrujące wzrost znaczenia imigracji w USA od lat 60 i stopień, w jakim wzbogaca ona amerykańskie społeczeństwo. Więcej na ten temat można przeczytać w jej niedawno wydanej książce pt. One Quarter of the Nation: Immigration and the Transformation of America.

Zdaniem autorki migracja przyspiesza rozwój urbanizacyjny miast, odmładza struktury demograficzne społeczeństw, a tym samym zapewnia niezbędna ilość osób na rynku pracy.

W spolaryzowanych Stanach Zjednoczonych kwestia stosunku do migracji jest przedmiotem licznych sporów, co wyraźnie wybrzmiało w bardzo dobrze poprowadzonej przez moderatora dyskusji z socjolog, profesor Els de Graauw. Podano uderzające przykłady jak lokalne władze kształtują swoja politykę integracyjną, jak witają migrantów, mając na uwadze ich pozytywny wpływ na rozwój miasta i regionu.

Migracja dając nowe możliwości, stwarza również problemy. Dla jednostek – z powodu wyobcowania, a dla społeczeństwa – z powodu trudności z integracją. Konkluzją wieczoru była jednak myśl, że migracja wzbogaca zarówno jednostki jak i społeczeństwa.

Fotografie Gerrit Serné

Of bekijk het videoverslag van de avond: