Kaarten zijn al te koop bij De Balie.
Wie is zij?
Pools-Belgische filosofe, schrijfster, dichteres en publiciste, auteur van boeken, essays en televisieprogramma’s. Wie is Alicja Geścińska, hoe denkt ze over de moderne wereld en waarom is haar boodschap belangrijk?
Ze is geboren in Polen maar groeide op in België, waar ze op zevenjarige leeftijd met haar ouders naartoe verhuisde. Daar studeerde ze in 2007 cum laude af in ethiek aan de Universiteit Gent en in 2012 verdedigde ze haar doctoraalscriptie in de filosofie, waarin ze de geschriften van Max Scheler en Karol Wojtyła analyseerde.
Alicja Geścińńska’s academische en literaire werk wordt wereldwijd zeer gewaardeerd en ze behoort tot de vooraanstaande intellectuelen in België en Nederland die deelnemen aan het openbare leven en commentaar geven op actuele gebeurtenissen.
Waar schrijft ze over?
De auteur citeert vaak uit de geschriften van Karol Wojtyła en Leszek Kołakowski en populariseert de verworvenheden van de Poolse filosofen en neemt ze op in de hoofdstroom van het filosofische denken in de 20e en 21e eeuw. Haar teksten worden gekenmerkt door een diepe overtuiging van de onvervreemdbare waarde van de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van denken, evenals door de overtuiging dat de ideeën van het humanisme een universeel moreel azimut, dat wil zeggen een richting en pad in ons leven moet blijven, ongeacht de polarisatie van de wereldbeelden in de hedendaagse samenlevingen.
De Poolse taal blijft, ondanks haar vele jaren in het buitenland, zoals ze zelf schrijft, de taal van haar hart, waar ze naar grijpt op momenten van diepe emotie. Als meertalig persoon ziet ze de taalkundige diversiteit van Europa als een grote schoonheid en cultureel kapitaal. Een kapitaal waartoe we toegang hebben dankzij het werk van vertalers, die de betekenis van woorden overbrengen over verschillen in gewoonten, tradities, ervaringen en overtuigingen heen. De taalkundige diversiteit van de Europese literatuur onderscheidt zich volgens Geścińska duidelijk van de Noord- en Ibero-Amerikaanse literatuur, die gebaseerd zijn op één taalsysteem.
In de media
Ze is duidelijk aanwezig in de media. Ze heeft gewerkt voor de Nederlandse krant Trouw, waar ze de rubriek Filosofische Elf leidde. In 2016 begon ze samen te werken met de Belgische tv-zender Canvas, waarvoor ze een origineel programma genaamd Wanderlust presenteerde. Daarin sprak ze met prominente intellectuelen van de 21e eeuw – schrijvers, filosofen, journalisten en mensen uit de kunst.
In de academische wereld en de boekwinkel
Als onderzoeker heeft ze samengewerkt met prestigieuze centra als Princeton University en Amherst College in de Verenigde Staten. Momenteel staat ze aan het hoofd van het onderzoeksprogramma van het departement filosofie van Buckingham University in het Verenigd Koninkrijk.
Ze is de auteur van talrijke publicaties, waaronder de veelgeprezen filosofische verhandeling ‘De verovering van de vrijheid’ (2011), de debuutroman ‘Een sort van liefde’ (2016), ‘Trojanse gedachten’ (2021), ‘Humanitas. Een vergeten idee’ of ‘Vrouwen in donkere tijden’ (2025).
Laatste essay
Op 13 mei 2025 publiceerde het tijdschrift Common Ground 2025 in het huidige nummer het aangrijpende essay Empathie tegen onverschilligheid: over kunst als morele en politieke kracht van Alicja Geścińska. Hierin betoogt de auteur dat kunstenaars en denkers het gevoeligste weefsel van elke samenleving vormen dat het vroegst in staat is om de dreiging van totalitarisme te herkennen en te ontmaskeren. Daarom zijn zij vaak de eerste slachtoffers van totalitaire macht. Dit is wat er gebeurde onder Stalin, Hitler en Mao. En kunst, muziek en literatuur stimuleren zelf de vorming van empathische houdingen.
De geschiedenis is een boek vol waarschuwingen, schrijft Geścińska. Tegenwoordig, nu het autoritarisme weer veel sympathisanten krijgt, is het de moeite waard om terug te kijken naar wat was, om de waarschuwingen op tijd te lezen en oplossingen te vinden.
Monika Gimblett
