Het Grootste Magdalena Abakanowicz tentoonstelling in Nederland
Op vrijdag 18 april 2025 opent in Noord-Brabant een bijzondere monografische tentoonstelling van de Poolse kunstenares Magdalena Abakanowicz (1930-2017). Niet alleen vanwege de creatieve output van Abakanowicz zelf, een van de grootste beeldend kunstenaars van de 20e eeuw, maar ook omdat er drie instellingen betrokken zijn bij de realisatie van de tentoonstelling. Haar werk wordt gepresenteerd door het TextielMuseum in Tilburg. Een deel van de tentoonstelling is te zien in Het Noordbrabants Museum in ‘s-Hertogenbosch en in het Provinciehuis, eveneens in ‘s-Hertogenbosch, daar is Abakanowicz’ grootste werk ter wereld, de installatie Bois le Duc, te zien. Na het enorme succes van de tentoonstelling in de beroemde Tate Gallery in Londen in 2022, is het tijd voor de grootste tentoonstelling van de Poolse kunstenaar tot nu toe in Nederland!
Drie locaties
Het drieluikmotief is niet alleen terug te vinden in de drie locaties, maar ook in de gemeenschappelijke ondertitel van de tentoonstelling: Groots, Groter, Grootst. Hierdoor wordt het oeuvre van de kunstenaar in een zeer breed perspectief gepresenteerd.
De tentoonstelling in het TextielMuseum, Alles is van vezel, belicht Abakanowicz’ invloed op de ontwikkeling van textiel tot een zelfstandige kunstvorm en het creatieve proces dat daarbij komt kijken.
De tentoonstelling in Het Noordbrabants Museum, Human Nature richt zich meer op de opvattingen van de kunstenaar, haar reacties op wereldgebeurtenissen en de relatie tussen mens en natuur.
Bois le Duc is een monumentale, driedimensionale installatie van 7-meter hoog en 22-meter breed. Het werd in 1970-71 ter plekke gemaakt in het provinciehuis in ‘s-Hertogenbosch, in opdracht van de gastheer van het gebouw, de gemeente Noord-Brabant. De ruimte waarin de installatie zich bevindt is normaal gesproken niet toegankelijk voor het publiek, maar tijdens de duur van de tentoonstelling zal deze wel toegankelijk zijn, samen met materiaal waarin het proces van het werk wordt uitgelegd.
Magdalena Abakanowicz, Bois le Duc, (1970-1971), Provinciehuis Noord-Brabant © The Marta Magdalena Abakanowicz Kosmowska and Jan Kosmowski Foundation, Warsaw. Photo Rob Lipsius
De kunstenares
Magdalena Abakanowicz wordt vaak de peettante van de artistieke installaties genoemd. Ze verwierf wereldwijde bekendheid en erkenning voor haar innovatieve benadering van geweven wandtapijten, die ze niet in twee dimensies, plat aan de muur, maar als driedimensionale objecten, hangend aan het plafond, tentoonstelde. Van vezels en stoffen creëerde ze abstracte, monumentale vormen waarvoor critici geen goede naam konden vinden. Ze werden “abacanas” genoemd naar de kunstenaar. Tot op de dag van vandaag dragen ze deze naam.
Voor mij zijn vezels een fundamenteel element in de opbouw van de organische wereld van onze planeet. Alle levende organismen zijn gemaakt van vezels. De weefsels van planten en van onszelf. Ons zenuwstelsel, genetische code, bloedsomloop, spieren. We zijn allemaal een vezelstructuur. – schreef de hoofdpersoon van de tentoonstelling.
Je kunt meer lezen over het werk van M. Abakanowicz in een van onze eerdere artikelen Elke weef is belangrijk.
Sculpturen, installaties, objecten
Abacanas, gemaakt van sisal, paardenhaar en wol, zullen samen met de zeer indrukwekkende serie Backs (1976-80) te zien zijn. De mensvormige figuren, maar zonder hoofd of handen, leeg van binnen en gedepersonaliseerd, verwijzen naar de trauma’s van oorlog en lijden. Ondanks het verstrijken van de tijd is het thema helaas nog steeds relevant.
Werken van Nederlandse kunstenaars als Herman Scholten (1932-2013), Desiree Scholten van de Rivière (1920-1987), Krijn Giezen (1939-2011) en Harrie Boom (1945-1995) zijn ook opgenomen in de tentoonstelling. Deze objecten zijn grotendeels afkomstig uit de collectie van het TextielMuseum en laten de invloed van Abakanowicz op haar tijdgenoten zien. Velen van hen kwamen met haar werk in aanraking op de Textielbiënnale van Lausanne.
Het zal ook mogelijk zijn om nog niet eerder gepubliceerd archiefmateriaal te bekijken waarmee bezoekers meer te weten kunnen komen over de werkmethoden, het creatieve proces en het atelier van de kunstenares.
De tentoonstelling is op alle drie de locaties te zien tot 24 augustus 2025 en gaat gepaard met workshops, lezingen en symposia.
Monika Gimblett
Afbeelding bovenaan: Magdalena Abakanowicz by Marek Holzman, copyright estate Marek Holzman, the Marta Magdalena Abakanowicz-Kosmowska and Jan Kosmowski Foundation
