Polish Culture / Cultureel nieuws uit Polen / Jonge Poolse architecten van wereldklasse
Jonge Poolse architecten van wereldklasse

Jonge Poolse architecten van wereldklasse

Jonge Poolse architecten van wereldklasse

De creativiteit van Poolse architecten krijgt steeds meer internationale erkenning. Een voorbeeld van een dergelijke erkenning is het Poolse paviljoen op Expo 2020 in Dubai, dat in maart 2022 werd bekroond met de prijs voor het beste grote paviljoen in de World Expo Awards, georganiseerd door Exhibitor Magazine. Met de taal van de architectuur presenteerden de ontwerpers Poolse creativiteit geïnspireerd door de natuur. De aandacht wordt gevestigd op het gebruik van een houten structuur en een contrasterende lichte kinetische structuur, verwijzend naar de migratie van vogels uit Polen. Het project van de Poolse studio WXCA en de Zwitserse studio Bellprat Partner is niet het enige Poolse architectuurproject dat onlangs de belangstelling van een breder publiek heeft gewekt. In januari van dit jaar stonden twee Poolse projecten op de shortlist voor de Mies van der Rohe Awards  https://miesbcn.com/prize/.  Deze gerenommeerde wedstrijd, die uit verschillende fasen bestaat, bekroont de beste Europese projecten op het gebied van hedendaagse architectuur. In totaal werden 532 hedendaagse Europese gebouwen genomineerd voor de prijs. De jury heeft de veertig beste projecten geselecteerd, waaronder twee Poolse namelijk het door MWArchitekci https://mwarchitekci.pl/ ontworpen plaatselijke activiteitencentrum in Rybnik en het Grote synagoge gedenkpark in Oświęcim, een project van NarchitekTURA  http://www.narchitektura.pl en Imaginga Studio.

De Grote Synagoge Herdenkingspark in Oświęcim

Het genomineerde project is geen gebouw, maar eerder een ruimtelijke compositie of een artistieke installatie. Het Herdenkingspark, ontworpen door de studio NarchitekTURA in samenwerking met de studio Imaginga, is aangelegd op de plaats van de vooroorlogse grootste synagoge van Oświęcim, die eind 1939 door de nazi’s in brand werd gestoken. Het park dat daarvoor in de plaats is gekomen, herdenkt de voormalige gebedsplaats, maar verwijst ook naar de plaats van het concentratiekamp Auschwitz en herinnert aan de multiculturele geschiedenis van Oświęcim.  Vóór de Tweede Wereldoorlog vormde de joodse gemeenschap maar liefst 60% van de bevolking van de stad. Hun sociale leven draaide grotendeels rond de eerder genoemde synagoge.

De ontwerpers van het gedenkpark hebben de contouren van de voormalige synagoge geaccentueerd door middel van een smalle stoeprand. Het belangrijkste compositorische element van het project is een mozaïek van veertig platen grijze zandsteen. Het onregelmatige “levenspad” dat van de platen is gemaakt, leidt naar de binnenzijde van de omtrek van de synagoge, waar zich o.a. een display bevindt met de geschiedenis van de plaats, een waterpartij, banken en een kroonluchter – een kopie van een voorwerp dat bij archeologische werkzaamheden op de plaats is gevonden. De voor het project gebruikte zandsteenplaten, met afmetingen van 120×220 cm, bestaan uit industrieel afval. Deze elementen werden in de steengroeve gebruikt om kleinere platen te snijden, waardoor zij versierd zijn met interessante groeven – visuele getuigenissen van hun vroegere functie, waarin de architecten de symboliek van menselijke levenslijnen zagen.

Het hergebruik van materialen uit sloop- of industrieel afval is een belangrijke trend in de architectuur, die de aandacht vestigt op de slinkende voorraad natuurlijke hulpbronnen en een kenmerk is van de circulaire economie. Het weer tot leven brengen van industrieel afval symboliseert ook het herstel van de herinnering aan de geschiedenis van de synagoge en de stad.

De compositie van het pad verdwijnt geleidelijk in het groen van het park en wordt er een integrerend deel van.


(c) Bartosz Haduch


(c) Piotr Strycharski

Multifunctionele ruimte in Rybnik

Het tweede project op de shortlist van de Mies van der Rohe Awards is

CAL Lokaal Activiteitencentrum in Rybnik – een project van MWArchitekci Marlena Wolnik.

Het project is opgezet voor de behoeften van een kleine lokale gemeenschap en wordt gekenmerkt door veelzijdigheid in gebruik – het gebouw kan evenementen organiseren die de gemeenschap integreren, en elke dag is het een informele ontmoetings- en recreatieplaats voor bewoners van alle leeftijden. Het lokale activiteitencentrum bestaat uit twee houten blokken, die ten opzichte van elkaar zijn geplaatst, waardoor een halfgesloten openbare ruimte is ontstaan – een miniplein, dat geschikt is voor concerten of andere openbare bijeenkomsten.

Het grotere blok bevat een multifunctionele ruimte met sanitaire voorzieningen. Een interessante zet van de architecten is de verdraaiing van het dak van het gebouw, zodat het ook gedeeltelijk de buitenmuur van het gebouw vormt. Dankzij zijn vorm doet het dak ook dienst als tribune waar bewoners kunnen samenkomen voor recreatie of openluchtevenementen. Beide gebouwen zijn gemaakt van geprefabriceerd gelamineerd hout.

Natuur en architectuur

Wat hebben deze projecten gemeen? Vermeldenswaard is zeker het respect van de architecten voor het milieu – natuurlijke materialen en industrieel afval werden in de projecten gebruikt. Het is echter moeilijk te zeggen of dit een trend is die kenmerkend is voor de Poolse architectuur dan wel eerder een Poolse interpretatie van trends die in de hedendaagse architectuur wereldwijd steeds populairder worden. De twee Poolse projecten die op de shortlist voor de Europese wedstrijd staan, worden gekenmerkt door eenvoud en pretentieloosheid. Hetzelfde kan niet worden gezegd van het paviljoen voor Expo 2020, maar de formule zelf van de tentoonstelling vereist een meer expressief karakter van het paviljoen om bezoekers aan te trekken en te interesseren.

De winnaar van de Mies van der Rohe Awards wordt in april 2022 bekendgemaakt. Helaas heeft geen van de Poolse projecten de top van de lijst gehaald, maar dankzij hun vermelding op de lijst van de 40 beste gebouwen van Europa hebben ze al internationale bekendheid verworven en zijn ze een inspiratiebron en ambassadeur van de Poolse creativiteit geworden.

(c) Marcin Giba

Foto boven artikel multifunctionele ruimte in Rybnik (c) Michal Jedrzejowski

 

 

 

 

 

 

Amsterdam Polish Film Festival 2023

Amsterdam Polish Film Festival 2023

Looking East – Understanding Central Europe Dit jaar staat het tweedaagse filmfestival in het teken van de historie en de huidige ontwikkelingen in Centraal-Europa. Een thema dat actueler is dan ooit. Met een terugblik op de geschiedenis van Centraal-Europa krijgt u een gerichter beeld van de actuele ontwikkelingen in- en rond Oekraïne. Dit vanuit een lokaal perspectief. Maak op het festival via films en debat kennis met de situatie in Polen en Oekraïne ten tijde van het communisme en ondervind de impact die de oorlog, die sinds 2014 gaande is, heeft op de lokale bevolking. Naast films en debatten zijn...

Taalrijkdom in een school vol talen

Taalrijkdom in een school vol talen

Het lijkt misschien tegenstrijdig, maar uit wetenschap en praktijk blijkt dat als kinderen op school ook hun thuistaal mogen gebruiken, zij sneller goed Nederlands leren. Jarenlang was het idee dat de beste en snelste manier om kinderen goed Nederlands te leren was om ze in een Nederlands ‘taalbad’ onder te dompelen. Op sommige scholen hing zelfs een bordje “Wij spreken hier Nederlands”. Ouders kregen de aansporing om ook thuis zoveel mogelijk Nederlands te gebruiken in gesprekken en bij het voorlezen. Dit taalbad-idee leeft nog steeds voort, in delen van het onderwijs en de politiek. De taalwetenschap is intussen al lang...

Immigratie: Vervreemd, verrijkt, worsteld

Immigratie: Vervreemd, verrijkt, worsteld

Immigratie is van alle tijden en heeft invloed op de maatschappij. Vaak wordt daarbij het perspectief van de invloed van migratie op de migrant zelf over het hoofd gezien. Maandagavond kwam precies dit gegeven aanbod met een toneelstuk en lezing met panelgesprek. Deze avond was een samenwerking tussen het John Adams Institute, OBA, NIAS en Polish Culture NL. De persoonlijke drive van de ambassadeur Na een kort opening door de moderator Fadoua Alaoui sprak eerst de Amerikaans Ambassadeur in Nederland,  Shefali Razdan Duggal. Zij benadrukte het belang van migratie voor haar land maar haalde ook heel nadrukkelijk haar persoonlijke ervaring...

Goed bezocht seminar meertaligheid in het onderwijs

Goed bezocht seminar meertaligheid in het onderwijs

Op 15 maart vond ons goed bezochte seminar over meertaligheid in het onderwijs plaats. Dit seminar was mede georganiseerd door de stichting Polish Culture NL en werd gehouden in de  Openbare Bibliotheek Amsterdam. Nederland is meertalig geworden. Steeds meer kinderen spreken naast Nederlands ook nog een andere taal of talen. Op 15 maart jl. vond de bijeenkomst ‘Taaldiversiteit in het onderwijs’ plaats bij de Openbare Bibliotheek Oosterdok in Amsterdam, bedoeld voor met name leerkrachten, ouders en schoolleiders. Meertaligheid dient een plaats te krijgen binnen de klas. Aandacht voor de andere thuistaal is belangrijk voor de taalontwikkeling weten we uit wetenschappelijk...

Immigratie, transformatie en de samenleving

Immigratie, transformatie en de samenleving

Wat ervaren immigranten? Wat houdt deze ervaring in en wat zijn de uitdagingen en is de realiteit? Wat gaat er verloren, verandert of wordt herschreven als gevolg van het verlaten van je geboorteland en de aankomst in een nieuw land? In samenwerking met het John Adams Instituut presenteren we met trots een avond die kunst en wetenschap verenigt en oceanen en landsgrenzen overschrijdt. De avond is in samenwerking met het Netherlands Institute for Advanced Studies, Ambassade van de Republiek Polen en de het Huis van alle Talen van Openbare Bibliotheek Amsterdam. De avond bestaat uit twee delen en omvat een...

In de hoefsporen van een ezel

In de hoefsporen van een ezel

Er zijn meer films met een dier in de hoofdrol. Toch brengt veteraan Jerzy Skolimowski met EO een vernieuwende film. De juryprijs in Cannes en de nominatie voor beste internationale productie bij de Oscars onderstreept dit. Deze nominatie is niet geheel overwacht na succesvolle receptie van de film in de VS. EO werd door de New York Critics Association bekroond als beste buitenlandse film, terwijl de Los Angeles Film Critics Association en de American National Society of Film Critics de film bekroonden voor beste cinematografie in een buitenlandse film. Vanaf 2 maart is de film te zien in de bioscopen...

Taaldiversiteit in het onderwijs OBA Oosterdok Amsterdam: 15 maart 2023

Taaldiversiteit in het onderwijs OBA Oosterdok Amsterdam: 15 maart 2023

Elke leerkracht in het basisonderwijs heeft nu te maken met leerlingen die een anderstalige achtergrond hebben. In Amsterdam heeft 63% van de kinderen onder 15 jaar een meertalige achtergrond. Maar je hoeft geen tweede taal-expert te zijn om toch op een zinnige manier in je klas met meertaligheid om te gaan. De stichting Polish Culture NL organiseert samen met de OBA Oosterdok (Openbare Bibliotheek in Amsterdam) een bijeenkomst rond taaldiversiteit. De bijeenkomst draait om de vraag: hoe ga ik als meester of juf in mijn klas om met meertaligheid en wordt gehouden op 15 maart van 15:30 tot 17:30. De...

Elke weef is belangrijk!

Elke weef is belangrijk!

Magdalena Abakanowicz (1930-2017) is een van de meest opmerkelijke kunstenares van de 20e eeuw en wordt terecht beschouwd als de beste vertegenwordiger van de Poolse hedendaagse kunst. Na haar afstuderen aan de Kunstacademie in Warschau bleven haar eerste solotentoonstellingen vrijwel onopgemerkt. Pas met haar deelname aan de Internationale Biënnale van Textiel in Lausanne in 1962 oogste zij groot succes en opende zij de weg naar een wereldwijde carrière. Abakanowicz is bij een breder publiek vooral bekend vanwege haar sculpturale werken, met name de monumentale stoffen composities die zij vanaf het begin van de jaren zestig maakte en die naar haar...

High Water een Poolse hitserie op Netfilx

10 miljoen keer bekeken in slechts een dozijn dagen sinds de première! HIGH  WATER, de nieuwste serie van regisseur Jan Holoubek, die sinds 5 oktober op het Netflix-platform te zien is, is een echte hit voor het netwerk en blijft in 78 landen in de top tien van meest bekeken niet-Engelstalige series staan! Inclusief Canada, VS, VK, Denemarken en Frankrijk. Jongere kijkers vragen zich af of dit verhaal is gebaseerd op feiten? Ja, in 1997 werden Zuid- en West-Polen getroffen door een catastrofale overstroming, die 114 levens eiste. 7.000 gezinnen verloren hun huis en bijna 40.000 mensen al hun bezittingen....

Amsterdam Polish composers Film Festival 2022 

Amsterdam Polish composers Film Festival 2022 

Poolse films spelen een belangrijke rol in de wereldcinema. Een goede verklaring voor dit succes is ook de filmmuziek van de betrokken Poolse componisten. De inmiddels bekende en gerenommeerde componisten schreven niet alleen muziek voor Poolse, maar ook voor buitenlandse producties. Daarom wijdt de Stichting Polish Culture NL haar Amsterdam Polish Film Festival 2022 aan drie beroemde Poolse componisten van filmmuziek. Wanneer: Zaterdag 5 november Waar: Theater Zaal, OBA Oosterdok, Oosterdokskade 143, 1011 DL Amsterdam Het programma: De dag is opgedeeld in twee delen. Deel 1: 13.00 – 14.45 Finding Neverland (audio: EN, ondertiteling: NL) Regisseur: Marc Foster Muziek: Jan A.P. Kaczmarek Het festival begint met een film met de Oscar onderscheiden filmmuziek van Jan A.P. Kaczmarek. Finding Neverland...

Met spanning werd er naar uitgekeken! De eerste roman van Olga Tokarczuk na de Nobelprijs!

Met spanning werd er naar uitgekeken! De eerste roman van Olga Tokarczuk na de Nobelprijs!

Op 1 juni verscheen in Polen de nieuwste roman Empuzjon van Olga Tokarczuk in de boekhandels. Dit is haar eerste boek na haar Nobelprijs in 2019. Daardoor waren de verwachtingen en emoties hooggespannen. Uit de eerste recensies blijkt duidelijk dat deze roman de kring van bewonderaars van Tokarczuks werk zeker vergroot. Wat weten we?  De roman speelt zich af in 1913, wanneer Mieczysław Wojnicz, die aan tuberculose lijdt, naar een klein kuuroord voor heren in Neder-Silezië komt. Vanaf de eerste bladzijden wordt duidelijk dat er vreemde en verontrustende dingen gebeuren in het pension en de directe omgeving. De opeenvolging van...